سعید احمدیان/ روزنامه جوان- صحبت‌های دیروز خاویر تباس، رئیس لالیگای اسپانیا یک درس بزرگ برای مدیران فوتبال ایران است که سال‌هاست با سوءمدیریت این رشته ورزشی را با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده‌اند. مدیرانی که نه بر اساس شایستگی و تخصص، بلکه به واسطه رانت‌های سیاسی و اقتصادی پشت میز‌های فوتبال نشسته‌اند و خالی بودن‌شان از هرگونه تخصص مدیریتی، ریشه اکثر چالش‌های فوتبال در حوزه‌های مختلف است. در این شرایط نوع برخورد مدیران لیگ‌های بزرگ اروپایی با چالش‌هایی که باشگاه‌ها با آن روبه‌رو هستند، می‌تواند برای نامدیرانی که اشتباهی پای‌شان به فوتبال باز شده است، آموزنده باشد و حداقل سبب شود همانطور که در حرف، تأکید بر حرفه‌ای‌گری و کوتاه نیامدن از اصول دارند، در عمل نیز به آن سمت بروند.
ماجرا از این قرار است که تباس در صحبت‌هایی که روزنامه اسپانیایی الموندو از وی منتشر کرده، گفته است باشگاه بارسا با شرایط موجود به دلیل مشکلات مالی نمی‌تواند ارلینگ هالند را جذب کند. خبر رئیس لالیگا یک شوک بزرگ برای آبی‌و‌اناری‌هایی است که برای پر کردن جای خالی ستاره بزرگی مانند مسی، روی جذب ستاره نروژی دورتموند که در رادار رئال نیز هست، حساب ویژه‌ای باز کرده بودند تا تابستان آینده او را به نیوکمپ بیاورند. رئیس لیگ اسپانیا، اما اشاره کرده که «حقوق‌ها و هزینه‌ها در بارسلونا به بالاترین حد رسیده و این در حالی است که درآمدزایی به ۲۵ درصد هزینه رسیده و این باعث شده این باشگاه به مشکل بخورد و در شرایط کنونی توان جذب هالند را نداشته باشد.» البته او در ادامه توضیح داده تنها در صورتی که «اگر آن‌ها در صندوق سرمایه‌گذاری CVC عضو شوند یا اجازه جدایی به چند بازیکن را بدهند در این حالت شانس جذب هالند را خواهند داشت.»
صحبت‌های رئیس لالیگا خیلی ساده یکی از فاکتور‌های مهم مدیریتی فوتبال در دنیا را آموزش داده است، باشگاهی که درآمدش را به اندازه یک‌چهارم بالا بردن هزینه‌ها افزایش داده، اجازه ندارد بازیکن گرانقیمتی مانند هالند را که باعث می‌شود هزینه‌های این تیم رشد سرسام‌آور داشته باشد، جذب کند. ایجاد تعادل بین هزینه‌ها و درآمد‌ها یکی از بدیهی‌ترین فاکتور‌هایی است که در فوتبال حرفه‌ای دنیا اولویت دارد و بدون توجه به چنین مسئله‌ای یک باشگاه نمی‌تواند شرایط مورد نظر را برای جذب بازیکن و فعالیت به دست بیاورد. وقتی هم باشگاه‌ها بخواهند این فاکتور را نادیده بگیرند و نتوانند به اندازه هزینه‌شان، درآمدشان را اضافه کنند، سازمان لیگ آن کشور به باشگاه مورد نظر هشدار لازم را می‌دهد که با توجه به وضعیت مالی که در حال حاضر با آن روبه‌روست، نمی‌تواند رقم‌های نجومی دیگر را به لیست قراردادهایش اضافه کند.
آخرین نمونه و اتفاقی که جنجال زیادی را هم به‌همراه داشت و سبب شد یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های نقل و انتقالاتی رخ دهد، ماجرای تمدید نشدن قرارداد مسی با بارسا بود. تابستان گذشته لالیگا اعلام کرد بارسلونا از سقف دستمزد تعیین شده تجاوز کرده و برای اینکه مسی ماندنی شود، باشگاه باید در جای دیگر صرفه‌جویی کند. مجموع دستمزد‌هایی که باشگاه بارسلونا پرداخت می‌کرد، بدون دستمزد مسی به اندازه ۹۵ درصد درآمدهایش بود، اما با دستمزد این بازیکن این درصد به ۱۲۵ می‌رسید! حال آنکه لیگ اسپانیا سقف این نسبت را ۷۰ درصد تعیین کرده است. در نهایت هم باشگاه بارسا نتوانست برای ماندن مسی چاره‌ای پیدا کند و با توجه به قانون لالیگا، مسی راهی پی‌اس‌جی شد!
در فوتبال ایران کاملاً با عکس این قضیه روبه‌رو هستیم، نه‌تن‌ها سقفی برای مجموع دستمزد بازیکنان از سوی سازمان لیگ تعیین نشده، بلکه تیم‌هایی مانند استقلال و پرسپولیس با وجود اینکه هر سال لیست بدهی‌های‌شان طویل‌تر می‌شود، اما لیست دستمزد‌ها و قراردادهای‌شان افزایش چند برابری پیدا می‌کند. هزینه‌های چندده برابری نسبت به درآمد‌ها سبب می‌شود باشگاه‌هایی مانند استقلال و پرسپولیس، هر روز بیشتر از قبل در مشکلات مالی فرو بروند.
با وجود چنین شرایطی، اما برخلاف لیگ‌های بزرگ اروپایی مانند لالیگا که به آن اشاره شد، سازمان لیگ فوتبال ایران محدودیتی برای قرارداد‌های تیم‌های بدهکار و پر از مشکل مالی مانند استقلال و پرسپولیس وضع نمی‌کند و تنها تماشاگر وضعیت سخت مالی دو تیم است. روندی که در نهایت باعث می‌شود این دو باشگاه به همین دلیل از لیگ قهرمانان آسیا کنار گذاشته شوند.
این در حالی است که اگر از همان ابتدا سازمان لیگ فوتبال برخوردی شبیه سازمان لالیگا را با تیم‌های دارای مشکل مالی در پیش می‌گرفت، امروز فوتبال ایران و تیم‌های بزرگ آن گرفتار مصیبت‌های مالی نبودند و با هزینه کردن به اندازه درآمدشان، بدهکاران زیادی هم نداشتند. سازمان لیگ فوتبال ایران برای عبور از این وضعیت به مدیرانی مانند «تباس»ها احتیاج دارد، نه مدیرانی مانند «بهاروند»ها که بخشی از سوءتفاهم‌های مدیریت فوتبال ایران هستند.