روزنامه نگار ورزشی 16:34 - 1400/11/21
روایت تحریم جام بین‌المللی کشتی رژیم شاه در سال ۵۷ توسط ملی‌پوشان کشتی و پیوستن به اعتراضات

پهلوانان در صف مردم

ملی‌پوشان کشتی در سال 57 در تصمیمی انقلابی با تحریم جام بین‌المللی آریامهر که قرار بود در تهران برگزار شود، به مبارزات مردمی پیوستند.

سعید احمدیان/ روزنامه جوان- انقلاب ایران در حالی سال ۵۷ به پیروزی رسید که ورزشی‌ها هم در کنار سایر قشر‌های جامعه نقش پررنگی در مبارزات و حضور در تظاهرات‌ها داشتند. یکی از پرسروصداترین فعالیت‌ها به آبان سال ۵۷ برمی‌گردد، به روز‌هایی که ملی‌پوشان تیم ملی کشتی همنوا با اعتراضات مردمی، دست به یک اقدام انقلابی زدند و با تحریم مسابقات کشتی جام بین‌المللی آریامهر، یک آبروریزی بزرگ برای رژیم شاه رقم زدند، یک حرکت شجاعانه دو ماه و نیم قبل از پیروزی انقلاب توسط کشتی‌گیرانی که جوانمردی و پهلوانی را در عمل ثابت کردند و به اعتراضات مردمی پیوستند.

آبروریزی ورزشی برای پهلوی

تهران آبان ۵۷ در روز‌هایی که مبارزات مردمی علیه رژیم پهلوی در حال اوج‌گیری بود، میزبان مسابقات جام بین‌المللی کشتی آریامهر بود. در اسناد ساواک که طبقه‌بندی خیلی محرمانه‌ای داشت، در نامه‌ای به شماره ۲۷ آبان ۵۷ با موضوع منصور برزگر- کشتی‌گیر آمده است: «بر طبق برنامه تنظیمى فدراسیون کشتى ایران قرار بود دوازدهمین دوره کشتى­ جام آریامهر با شرکت چندین کشور صاحب نام از مورخه ۱۰/۸/۵۷ الى­ ۱۲/۸/۵۷ در تهران برگزار شود و براى آمادگى این مسابقات قهرمانى، تیم ملى ­کشتى ایران از مدت‌ها قبل در اردوى قهرمانى واقع در دهکده المپیک مشغول تمرین­ بود، ولى در تاریخ ۹/۸/۵۷ یعنى یک روز قبل از شروع مسابقات، اعضاى تیم ­ملى کشتى ایران تحت عنوان مخالفت با عنوان کاپ آریامهر به طور دسته‌جمعى از ­اردوى قهرمانى خارج و عدم آمادگى خود را در این دوره از مسابقات به نام کاپ ­آریامهر اعلام نموده‌اند و در نتیجه طبق تصمیم سازمان ورزش ایران، اجراى ­مسابقات منتفى و کشورهاى دعوت شده به کشور خود مراجعت نموده و به این­ ترتیب ضمن وارد شدن لطمه بزرگ به حیثیت ملى، این مسئله مؤید نفوذ عوامل ­بیگانه و بیگانه‌پرست در کانون‌هاى ورزشى و ترغیب جوانان به انحراف و اخلال‌گرى می‌باشد.»

در ادامه این نامه، ساواک خواهان برخورد با منصور برزگر شده است: «با بررسى‌هاى معموله چنین نتیجه گرفته شده است آقاى منصور برزگر، مربى تیم­ ملى کشتى ایران که در جریان مسابقات المپیک کانادا تحت تأثیر تحریکات ­عناصر گمراه واقع و به مقدسات ملى توهین نموده بود از یک‌سال قبل به این طرف­ سمت مربى تیم ملى کشتى کشور را بر عهده دارد و در نتیجه اعضاى تیم ملى به وسیله ­این شخص نسبت به مقدسات ملى بدبین شدند، به نحوی که عکس‌العمل اخیر آنان دلیل بر ­این ادعاست و به نظر می‌رسد چنانچه به سرعت و با نهایت دقت و مهارت جلوی نفوذ بیگانگان و بیگانه‌پرستانى که به وسیله عناصر اغفال شده مانند منصور­ برزگر گرفته نشود باید در آینده شاهد اینگونه فجایع ملى باشیم.»

گفتند کاری کردید کارستان

تحریم مسابقات کشتی جام آریامهر، اما چطور اتفاق افتاد؛ محمدرضا طالقانی، رئیس سابق فدراسیون کشتی و محافظ امام (ره) در سخنرانی ۱۲ بهمن در بهشت زهرا که آن روز‌ها یک کشتی‌گیر جوان بود در گفتگو‌هایی که در سال‌های اخیر داشته است، درباره این تصمیم اینطور گفته است: «در اردو بودیم و ۱۷ تیم خارجی هم قرار بود بیایند که هفت تیم آمده بودند. امریکا، شوروی، مجارستان، ترکیه، ژاپن، چین و کره بودند. دیدم بچه‌ها مانند گلوله آتش هستند مردم می‌گویند کشتی نگیرید و ممکن است در خیابان تظاهرات کنند. این باعث شد همه را شب در اتاق خود جمع کرده و صحبت کردیم. به بچه‌ها گفتم پهلوان واقعی امروز مردم را تنها نمی‌گذارد. آن روز صبح بچه‌ها را از هر نظر ساختم و همگی آماده تصمیم‌گیری بودند. شب که برای شام به غذاخوری رفتیم در آنجا با بچه‌های مدرسه عالی ورزش که همگی جزو قهرمانان رشته‌های ورزشی دیگر بودند، در سالن همایش‌ها حرف زدم و به صورت دسته‌جمعی تصمیم گرفتیم مسابقات بین‌المللی آریامهر را لغو کنیم.»

این تصمیم باعث می‌شود طالقانی از اردوی تیم ملی اخراج شود: «صبح که برای صبحانه رفتیم به سمت سالن غذاخوری دیدم تمام دیوار‌های محل اقامت ما پر شده از اطلاعیه‌های اعتراضی که روی آن‌ها نوشته شده بود. ورزشکاران به مردم محلق شدند و زیر آن نوشته شده بود، محمدرضا طالقانی که به جان مولا من اصلاً در جریان نبودم. وقتی از صبحانه برگشتیم سرپرست اردو مرا خواست و با عصبانیت گفت تو اخلال‌گری کردی و همین روزهاست که تو را بگیرند و بکشند. گفتند جرم تو این است که جام شاه را به‌هم می‌ریزی! وقتی بچه‌ها متوجه شدند من به دلیل اعتراض به شاه از اردوی تیم ملی اخراج شدم، از ۴۲ ملی‌پوش ۳۷ نفر ساک و وسایل خود را جمع کردند و با من از اردو بیرون آمدند. آن وقت‌ها مثل امروز هر کسی یک ماشین نداشت، با چند ژیان، هیلمن و پیکان از اردو بیرون آمدیم. بلافاصله پس از خروج از اردو به یکی از امامزاده‌های تهران رفتیم. پس از اینکه دو رکعت نماز خواندیم با یکدیگر هم‌قسم شدیم که به مردم ملحق شویم و بعد از آن هم رفتیم مجله دنیای ورزش و اعلام کردیم که ما در کاپ آریامهر کشتی نمی‌گیریم و این خبر مانند توپ در شهر ترکید و روزنامه‌ها نوشتند که کشتی‌گیران به صف مردم پیوستند و عکس من را هم چاپ کرده بودند و این موضوع باعث شد همان روز بعدازظهر در کاخ شاه جلسه گذاشتند و مسابقات را لغو کردند و تیم‌های خارجی هم برگشتند.»

تحریم جام آریامهرسبب دستگیری طالقانی می‌شود: «در محله ما آقایی بود به نام مهدی عراقی، شب‌های پنج‌شنبه در خانه ایشان روضه بود. یک بار که من هم در روضه حضور داشتم، آقای عراقی به من گفتند «پهلوان کاری کردی کارستان، به پاریس می‌آیی.» من هم یک‌کلام گفتم «یا علی». شب که به خانه آمدم، پدر مرحومم من را صدا کرد و گفت حاج محمد‌آقا بیا دم در با تو کار دارند، اما نگفت چه کسی آمده، من با لباس راحتی رفتم و دیدم چند سرباز دم در ایستاده‌اند و فوراً دستبند را به دستم زدند و به من گفتندکشتی‌های شاه را به‌هم می‌ریزی. من را به کلانتری ۱۲ بردند و از آنجا به باغشاه سابق رفتم و سه هفته آنجا بودم. بعد از آن مرا آزاد کردند.»

لینک پی دی اف گزارش در روزنامه جوان